سیده فاطمه سیدمدلل کار در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با اشاره به این که در قرآن کریم سه آیه به طور مشخص و صریح درباره حجاب وجود دارد، اظهار داشت: اولین آیه در سوره احزاب است که در بیان تاریخ نزول آن، بین مفسرین در سال سوم و ششم هجری اختلاف وجود دارد. همچنین آیهای که حجاب را واجب میکند، مربوط به سال هشتم هجری و در بیست و یکمین سال بعثت است.
وی افزود: این گزاره به این جهت بیان میشود که مسأله حجاب، حتی در حکومت خود پیامبر اکرم(ص) نیز با تأخیر بیان شده است و همچنین بهصورت امروزی که قانونی در کشور وجود داشته باشد، نبوده است. همچنین حجاب بهصورت مسألهای غیر بنیادین که تنها یک واجب را بیان میکند، معرفی شده اما امروزه مسئله حجاب و اهمیت آن واضحتر شده است.
پژوهشگر حوزوی همچنین گفت: امروزه مسأله حجاب جنگ تمدنی ما با تمدن غرب را نمایندگی میکند و خودش را بهعنوان یک نماد در دنیا معرفی میکند، چراکه یکی از روشنترین نمادهای غرب برهنگی است؛ یعنی در معرفی فرهنگ غرب، مسئله جذابیت جنسی و برهنگی نمود بالایی دارد. حجاب یعنی زن بهعنوان یک عنصر توانمند که قدرت اغوا و تمایل به خودنمایی دارد، اما زن مسلمان از این قدرت در محیط اجتماعی استفاده نمیکند؛ بلکه از این قدرت جذابیت جنسی برای محیط خانواده استفاده میکند و مصرف قدرت جذابیت جنسی را خانگی و نه اجتماعی میداند.
وی تصریح کرد: نکته حائز اهمیت این است که حجاب حکم خداست و هیچکس حق ندارد، حکم خدا را تعطیل کند. باید محکم در این حوزه کار کرد و از کار برای حجاب نباید خسته شد. البته که ماجرا باید مردمی باشد چرا که هرچه از دل مردم بپاخیزد موفق و ماندگار میشود.
اهمیت بها دادن به حرکت های مردمی در قضیه حجاب
پژوهشگر حوزوی ادامه داد: تنها حاکمیت نیست که وظیفه اهمیت دادن به مسئله حجاب را دارد بلکه صدا و سیما و مجلس و قوه مجریه باید وظیفه خودشان را انجام بدهند؛ اما مطالبهگر حجاب مردم هستند و صدایی که در حوزه مسئله حجاب شنیده میشود، باید مردمی باشد. باتوجه به نگاه رهبری به اثر بخشی کار رسانه ای و هنری باید به دنبال انجام کارهای هنری ماندگار و اثرگذار بود.
مدلل کار همچنین افزود: از سویی لازم است که دختران جامعه ما نسبت به مسئله حجاب در دنیا رویکرد فعالانه تری داشته باشند و به دنبال تبیین آثار بیعفتی و بیحجابی در جهان امروز باشند. البته منظور ما از حجاب تنها پوشش نیست بلکه منظور ما همان معنای لغوی حجاب است. در لغت در باب حجاب میخوانیم: حجب الشیء عن الشیء منع عن الوصول؛ اگر بخواهیم دو شیء به یکدیگر نرسند، بین آنها حجابی ایجاد میکنیم. اگر بخواهیم آب به آهن برخورد نکند تا زنگ نزند، آن را رنگ میزنیم تا رنگ بین آنها حجاب ایجاد کند و این، همان منع عن الوصول است. این حجاب همان فاصلهگذاری بین زنان و مردان است که یک بخش آن حجاب است.
وی یادآور شد: از سویی وقتی درباره زیست عفیفانه صحبت میشود، در اولین گام سؤال میشود که زیست عفیفانه مربوط به مردان است یا زنان؟ واقعیت این است که خداوند جذابیت بیشتری به زنان عطا فرموده و زنان مظهر جمال الهی هستند و کیفیت خلقت روانی و جسمی زنان، جذابتر از مردان است؛ بنابراین تحقق مسئله خودکنترلی و عفت در زنان بیشتر است؛ اما سؤال مهم این است که نقش مردان در این ماجرا چیست؟ درحالیکه گاهی اوقات به این چیستی نمیپردازیم؟
ضرورت غیرت ورزی مردان جامعه برای احیای حیاء
مدرس حوزه علمیه خواهران افزود: بهمعنای دیگر، نقش مردان در رعایت عفاف و حجاب زنان چیست؟ در مدت چهارده قرن بعد از صدور حکم الهی حجاب، در جوامع اسلامی چه چیزی مسئله حجاب را کنترل کرد تا به روزگار ما برسد که مسئله پردهدری در مسئله حجاب در تمام دنیا اتفاق افتاده است؟ پاسخ چیزی است که در مردان وجود دارد که ما از آن به غیرت تعبیر میکنیم؛ یعنی احساس مسئولیت مهربانانه مردان در قبال ناموس است و مسئلهای بهشدت مهم است.
وی افزود: غیرت دو کارکرد مهم دارد؛ هم باعث خودکنترلی مرد میشود و هم باعث دیگرکنترلی او نسبت به خانوادهاش میشود. وقتی مردی غیرت دارد، به خودش میگوید: حالا که نسبت به ناموس خودت حساس هستی، نسبت به ناموس دیگران نیز تعرض نداشته باش. این همان غیرت است؛ یعنی از ناموس دیگران نیز بهاندازه ناموس خودت دفاع کن، چنانچه امیرالمؤمنین امام علی(ع) در حکمت ۴۷ نهجالبلاغه میفرمایند: «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَی قَدْرِ هِمَّتِهِ وَصِدْقُهُ عَلَی قَدْرِ مُرُوءَتِهِ وَ شَجَاعَتُهُ عَلَی قَدْرِ أَنَفَتِهِ وَ عِفَّتُهُ عَلَی قَدْرِ غَیْرَتِهِ»؛ عفت یک مرد بهاندازه غیرت اوست؛ یعنی مرد هر میزان در قبال ناموس خودش احساس مسئولیت دارد، نسبت به ناموس دیگران نیز همینطور است.
وی بیان داشت: مرد نسبت به ناموس خودش کنترل دارد و از او سؤالاتی میکند و نسبت به او مراقبت دارد، بنابراین مسئله غیرت مرد هم برای خانواده او و هم برای جامعه دو کارکرد دارد. این معنی در دوران ما تضعیف شده و بهصورت ناجوانمردانه نسبت به شاهکلید کنترل مسئله عفاف و حجاب کوتاهی کردهایم و نقش مردان را در این خصوص تعریف نکردهایم.
ازدواج؛ مهمترین عامل بقای حیا و عفت
مدلل کار همچنین گفت: مساله مهم دیگر در زیست عفیفانه این است که بحث عفاف شامل ممنوعات است یا شامل مجوزات هم میشود؟ یعنی اگر قرار است، مردی یا زنی عفیف باشد و جذابیت جنسی و خواستههای جنسی خودش را در اجتماع تقاضا و ارائه نکند، فقط ممنوعات وجود دارد که نبین، نپوش و ... یا اینکه برای کنترل غریزه جنسی در زمانی که فرد نیاز به تأمین نیازهای عاطفی و جنسی دارد، باید صورت بگیرد تا به عفاف او کمک شود؟ یعنی مسئله زیست عفیفانه با کنترل نگاه و کنترل خلوت آغاز میشود؛ چنانچه در خصوص پسران و دختران جوان، از مسئله خلوت و عفت نگاه و حجاب شروع میکنیم؛ اما بقای مسئله عفت در پسران و دختران، بستگی به ازدواج دارد.
وی تأکید کرد: عفیف ماندن نیاز به ازدواج دارد و با رعایت و کنترل نگاه و حجاب کار تمام نمیشود و عفیف ماندن جوانان ما، نیازمند تأمین نیازهاست که همان اجتماع است. بنابراین عفاف یک سکه دو روست که یک روی آن منع است و روی دیگر آن، مجوزات است و چنانچه به روی دوم سکه توجه نکنیم، نخواهیم توانست در بحث عفاف موفق عمل کنیم
از اهمیت کار رسانه ای غافل نشویم
پژوهشگر حوزوی با بیان این که امروز رسانه و فضای مجازی، بزرگ ترین ابزار شیطان و جبهه باطل به شمار می رود، گفت: جبهه حق هم باید از همین ابزار استفاده کند به شرطی که درست استفاده شود. بعضی ها می روند دنبال دوره های نقد بهاییت، وهابیت، انجمن حجتیه و ... ولی بعد از مدتی خودشان محو در دوره می شوند و آن عقاید را می پذیرند. در حال حاضر هم اگر کسی با تربیت رسانه ای خودش شروع نکند ممکن است ذوب در فضای رسانه ای شود.
وی خاطرنشان کرد: رسانه ای بودن به معنی این که ما دائم درگیر رسانه شویم نیست بلکه باید آگاهانه، هدفمند و برنامه ریزی شده استفاده کنیم؛ در بیان راهکارهای مدیریت رسانه اولین نکته این است که نیاز واقعی ما به رسانه و نیاز کاذب به آن چیست؟ رسانه در مواردی جزو ضروریات است. هر کسی به عنوان فعال فرهنگی و اجتماعی باید بداند که نیاز واقعی اش به رسانه چیست؟ نیاز خانوادگی، علمی، آموزشی، تبلیغی، و... نیازهای واقعی را باید فهرست کنیم. نیازهای کاذب چیست؟ نیازهای کاذب را باید حذف و نیازهای واقعی را مدیریت کنیم.
وی افزود: از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم هر موقع میخواهیم سراغ رسانه برویم باید بپرسیم آیا راه جایگزینی برای رفع نیازها وجود دارد یا خیر؟ ما نیاز داریم به ارتباط، به کسب اطلاعات و... یک راهش رسانه است. ولی راه بهتری برای جایگزینی نیاز من وجود ندارد؟ رسانه باعث شده است که ما فقرهای زیادی داشته باشیم. فقر حرکتی، فقر هیجانی و فقر ارتباطی. برای این که این اتفاقات نیفتد باید تمرین کنیم. تمرین به این صورت است که باید یک هرس رسانه ای داشته باشیم.
آسیب های فضای مجازی
مدلل کار ادامه داد: ارتباط از طریق فضای مجازی در سال های اخیر جایگاه قابل توجهی در بین نسل جوان جامعه ما پیدا کرده است. شبکه های اجتماعی در ابعاد مختلف زندگی افراد (فردی و اجتماعی) تأثیرگذارند. جامعه ایرانی به دلیل ساختار سنتی و ضعف رسانه ای بیشترین آسیب را از این فضا پذیرفته است.
وی ابراز داشت: مهم ترین و جدی ترین آسیبی که نشأت گرفته از کارکرد نادرست این رسانه های نوظهور است، آسیب بر پیکره هویت و آموزه های دینی افراد است که جامعه را به سمت کم رنگ شدن ارزش های دینی نظیر عفاف و حجاب سوق می دهد. از آنجایی که دین در همه ابعاد زندگی افراد جاری می شود، لازم است قواعد رفتاری و اخلاقی فعالیت در شبکه های اجتماعی مجازی از منظری دینی باز تولید شود.